W biznesie jednym z wyzwań jest pełne zrozumienie potencjału płynącego z wdrażania kultury klientocentrycznej, gdzie dominuje kult eksperckości i autorytetu. Pracujemy bowiem jako eksperci w danej dziedzinie, a wieloletnie doświadczenie sprawia, że mamy przekonanie, iż zawsze znamy odpowiedź na wszystkie pytania.
Na skróty
- Jak wygląda praca projektanta produktów i usług?
- Jaki wpływ ma eksperckość na wartości kobiece i męskie w biznesie?
- Koncept wartości kobiecych i męskich
- „Kobiece” czy „męskie” przywództwo przyszłości
- Wartości kobiece a Design Mindset
Jak wygląda praca projektanta produktów i usług?
Praca projektanta produktów i usług opiera się na niezakładaniu z góry, że wiemy, gdzie leży problem. Projektanci dają sobie przyzwolenie na to, że nie wiedzą. Proces projektowy stwarza przestrzeń do eksploracji, głównie przez badania z użytkownikami, aby jak najlepiej zrozumieć ich perspektywę. Dopiero wtedy formułowane jest wyzwanie projektowe, oparte na realnych, a nie wyobrażonych potrzebach.
Jaki wpływ ma eksperckość na wartości kobiece i męskie w biznesie?
Kwestia wpływu eksperckości na wartości kobiece i męskie w biznesie zaintrygowała mnie jakiś czas temu, a prace nad narzędziem Design Mindset Detector dostarczyły jeszcze więcej przestrzeni do refleksji. Inspiracją była także książka Maureen Murdock „Podróż bohaterki”, która ukazała się w polskim wydaniu. Mimo że narracje kobiece i męskie różnią się, wartości kobiece i męskie są uniwersalne i niezależne od płci.
Koncept wartości kobiecych i męskich
Koncepcja wartości kobiecych i męskich została wprowadzona przez holenderskiego psychologa społecznego Geerta Hofstede pod koniec lat 60. i na początku lat 70. XX wieku. Hofstede badał pracowników koncernu IBM w kilkudziesięciu krajach, aby zrozumieć wpływ kultury narodowej na style zarządzania. Przypisał style – męski i kobiecy – nie tylko jednostkom, ale także całym społeczeństwom.
Kultury męskie charakteryzują się przede wszystkim dążeniem do sukcesu, pieniędzy, dóbr materialnych i rywalizacji. W nich dominuje hierarchia, a role społeczne (w tym płciowe) są sztywno podzielone i utrzymywane. Natomiast w kulturach kobiecych kluczową rolę odgrywa empatia, troska o innych, współpraca i budowanie relacji, a role płciowe są w większym stopniu zatarte. Badania Hofstede wykazały, że w zależności od panującej kultury w danym kraju, różnie kształtują się style zarządzania na miejscach pracy.
„Kobiece” czy „męskie” przywództwo przyszłości
W 2013 roku, John Gerzema i Michael D’Antonio przeprowadzili fascynujące badanie na temat wartości kobiecych i męskich w kontekście przywództwa. W badaniu wzięło udział 64 tys. osób z 13 krajów (z obu Ameryk, Europy i Azji), reprezentujących szeroki przekrój społeczeństw.
Wyniki, opublikowane w książce „The Athena Doctrine”, wykazały, że 57% osób nie jest zadowolonych z męskiego stylu zarządzania w ich krajach, w tym 79% Japończyków, Koreańczyków i ponad 2/3 mieszkańców Indonezji, Meksyku, Wielkiej Brytanii i USA. To niezadowolenie było szczególnie widoczne wśród pokolenia millenialsów, z których 80% wyraziło swoje niezadowolenie – zwłaszcza w społeczeństwach uważanych za bardzo męskie, takich jak Brazylia, Korea Południowa, Japonia i Indie. 2/3 respondentów stwierdziło, że „świat byłby dużo lepszym miejscem, gdyby mężczyźni myśleli i zachowywali się bardziej jak kobiety”.
Badacze podzielili uczestników na dwie grupy. Jedna z nich miała za zadanie pogrupować 125 różnych cech jako kobiece, męskie lub neutralne. Druga grupa natomiast wybierała, które cechy uważają za kluczowe dla skutecznego przywództwa, bez określania ich jako kobiece czy męskie. Empatia, współpraca, ekspresywność, lojalność, cierpliwość, elastyczność, intuicja – te cechy były kojarzone przez ludzi na całym świecie z „kobiecością”. Te same cechy były również łączone ze szczęściem, sukcesem i moralnością. Respondenci zaznaczyli, że chcieliby widzieć te cechy u swoich przywódców.
Czy oznacza to, że zaczynamy świadkować końcowi ery hierarchii, podejścia „top down”, opartego na sile i władzy? Czy nadejście nowej ery związanej z otwartością, współpracą, równowagą, partnerstwem i empatią jest już na horyzoncie?
Wartości kobiece a Design Mindset
Design Mindset to postawa, którą charakteryzują myślenie i działanie typowe dla projektantów. Opiera się na czterech filarach: otwartości – na ludzi i ich potrzeby, ciekawości wobec wszystkiego co nowe, odwadze w podejmowaniu działań oraz determinacji w dążeniu do celu, nawet jeśli wiąże się to z ryzykiem. Według niezależnego instytutu badawczego, Institute for the Future z Palo Alto w Kalifornii, Design Mindset to jedna z dziesięciu kluczowych kompetencji przyszłych pracowników. Tezę tę potwierdza również raport z 2019 roku „Kompetencje Przyszłości – jak je kształtować w elastycznym ekosystemie edukacyjnym?”, opracowany na zlecenie PFR i Google.
Co ciekawe, zawód projektanta początkowo był kształtowany głównie przez mężczyzn, a Design Mindset ma swoje korzenie w metodach projektowych, które zaczęły być kodyfikowane w połowie XX wieku. Obecnie w świecie designu coraz bardziej zauważalna jest równowaga płci. Projektantki i projektantów, działających w różnych dziedzinach projektowania – produktów, komunikacji wizualnej, architektury wnętrz, projektowania usług i interakcji – łączy właśnie unikalne podejście do rozwiązywania problemów. Nie chodzi o podejście oparte na autorytecie, eksperckości czy narzucaniu rozwiązań innym, ale o to, które czerpie inspirację od innych, tworzy wartość w oparciu o współpracę, transparentność oraz elastyczność.
Wszystko wskazuje na to, że przyszli liderzy to osoby, które potrafią korzystać z podejścia charakterystycznego dla projektantek i projektantów, niezależnie od płci.
Przeczytaj również: Test predyspozycji Design Mindset Detector™ – jak wykorzystać to narzędzie psychometryczne do rozwoju predyspozycji?
